استاد جرجانی در توضیح فرمایش امام صادق علیه‌السلام که در مصباح الشریعة می‌فرمایند: العبودیة جوهر کنهها الربوبیة فرمودند: عبودیت یک حقیقتی است که نقطه اصلی و انتهایش الوهیت است نه خدا شدن بلکه معنایش کار خدایی کردن است. هر چه که در عبودیت یافت نمی‌شود می‌توان آن را در ربوبیت یافت. مثلاً در عبودیت استغناء و بقا نیست؛ زیرا در سرتاسر عبودیت کمالات و مقامات نیست، اما همه این کمالات در ربوبیت وجود دارد. در عبودیت این استعداد و توان وجود دارد که مظهر و جلوات ربوبیت بشود. آنچه در ربوبیت مخفی است که ما با چشم ظاهری نمی‌بینیم از ربوبیت می‌آید و به عبودیت می‌رسد؛ یعنی عبودیت را در جای خودش قرار می‌دهد. عبودیت انسان را از حضیض ذلت به اوج عزت می‌رساند. پس در حقیقت در باطن عبودیت الوهیت قرار دارد. مثالی که می‌توان در این مورد زد آهن و آهن‌ربا است. عبودیت همان آهن است و ربوبیت هم آهن‌ربا. اگر آهن‌ربا(ربوبیت) آهن (عبودیت) را به خود جذب می‌کند چون با هم تناسب دارند و اگر همین آهن ربا استکان را مثلاً جذب نمی‌کند اشکال از آهن‌ربا نیست بلکه اشکال از استکان است که با آهن‌ربا سنخیت ندارد. به عبارت دیگر استکان استعداد این که توسط آهن‌ربا جذب شود را ندارد، پس آهن‌ربا آن را نمی‌کشد. انسان هم با ربوبیت یک سنخیتی دارد که همان نفخت فیه من روحی است. عبودیت خود را به ربوبیت می‌رساند ولی انسان از راه عبودیت خدا نمی‌شود، همان طور که آهنی که در کوره گداخته می‌شود و از آن آتش شعله ور می‌شود آتش نیست آهن است ولی فانی و محو در آتش شده انگار خود آتش است.
منبع: اینجا
سلام.
توضیحات جالب و مفیدی بود.
ممنون.
سلام. با تشکر از حسن توجه شما.